niedziela, 26 kwietnia 2015

Memento mori. Jelenia Góra

Zespół barokowych kaplic grobowych otaczających Kościół Łaski w Jeleniej Górze został niedawno zrewitalizowany. Pamiętam "garnizon" sprzed lat - grobowce były wtedy w strasznym stanie. Dzisiaj wyglądają świetnie. Zadbano o najmniejsze szczegóły - zabezpieczono nawet niewielkie fragmenty nagrobków, umieszczając je we wnękach w murze i tworząc w ten sposób lapidarium. 

Pierwsze mauzolea bogatych jeleniogórskich kupców wybudowano w 1710 roku. Były przeznaczone dla zamożnych członków tutejszej Fraterni Kupieckiej, tzw "panów woali" (miejscowych producentów i eksporterów płótna). Według kroniki miasta Moritza Vogta król Fryderyk II w pierwszym momencie, patrząc na okazałe kupieckie grobowce, wziął je za domy mieszkalne... Rzeczywiście, w czasach swojej świetności kaplice grobowe mogły wyglądać jak małe wille. 

Do dziś zachowało się dziewiętnaście kaplic grobowych oraz szereg epitafiów. Po wojnie cmentarz został zdewastowany i splądrowany. Rozkradziono kamienie nagrobne, które wykorzystywano jako wtórny surowiec budowlany.
Teraz co prawda dawna nekropolia (obecnie park) jest odnowiona, ale łatwo znaleźć znaki powojennych zniszczeń.
To, co mnie najbardziej uderzyło, to posągi i płaskorzeźby pozbawione głów... Dekapitacja nie ominęła nawet elementów typowo sakralnych - mnóstwo tu bezgłowych jezusków i aniołków. Niestety, nie uchroniło ich przed wandalizmem ani to, że są zabytkami, ani to, że zdobią miejsce czyjegoś pochówku. 

Warto zejść z parkowych alejek i podejść do grobowców, żeby przyjrzeć się z bliska szczegółom. Detale nagrobne mają typowo barokowy klimat - przychodzi mi na myśl memento mori, bo niemal na każdej kaplicy można znaleźć wizerunki śmierci lub trupich czaszek. 

Jelenia Góra to przykład dobrych praktyk cmentarnych - bardzo mnie cieszy, że odnowiono to miejsce i nie dopuszczono do jego dalszej degradacji.








Przykład późnobarokowych funeralnych zdobień. 

Fragment lapidarium - umieszczono w nim nawet małe elementy dawnych grobowców. 


Wizerunek Trójcy - przykład usuwania głów... 

Fikuśne barokowe putto 




Jedna z kaplic grobowych. 

Kościół Łaski w Jeleniej Górze. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz